Tijdens het rondneuzen in allerlei (online) archieven kwam ik een bijzonder gezin tegen. Hier blijken namelijk rond hetzelfde jaar twee broers te zijn geboren die dezelfde voornaam hebben gekregen. Dit blijkt althans uit hun beide overlijdensakten.
Overlijdensakten van Pieter en Pieter
 Pieter Sernee, geboren in Haarlem op 16-01-1805. Pieter is overleden op 11-05-1880 in Utrecht, 75 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 11-05-1880. In de overlijdensakte staat vermeld dat hij woonde in de Lange Smeestraat B 546. Dit adres komt overeen met het Barthlomeus Gasthuis. Pieter komt voor het eerst voor in het bevolkingsregister van Amsterdam. Dat is in 1852, dus al 47 jaar ná zijn geboorte. Hij heeft dan eigenlijk een anoniem leven achter de rug. Pieter wordt in alle archieven als dienstbode of dienstknecht genoemd. Hij reist van Amsterdam, via Buren, terug naar Amsterdam, Den Haag, Oostkapelle, het gasthuis in Middelburg, Rheden naar Utrecht. In Utrecht overlijd Pieter in het Bartholomeus gasthuis. Waarom komt deze Pieter niet voor 1852 in de archieven? Wat was er met hem aan de hand? In de verschillende bevolkingsregisters van de verschillende plaatsen waar hij heeft gewoond, staat vermeld dat hij is geboren op 16 januari 1805 in Haarlem. Werd deze Pieter weggestuurd door zijn ouders of broers? Er is één moment waarop Pieter heel misschien contact heeft gehad met zijn familie. Op 5 mei 1860 is zijn nichtje Jansje Serné in Rheden getrouwd met Hendrikus Gerhardus Nijkamp. Pieter woonde van februari 1860 tot maart 1862 in Rheden. Of hij contact heeft gehad met Jansje en Hendricus weten we niet. Pieter heeft op 13 juli 1852 een testament laten opmaken bij notaris N.J.M.F. van Everdingen in Buren. In dit testament laat hij alles na aan Jacobus Zavij en zijn vrouw of hun zoon Hijman Zavij (indien beide ouders eerder zouden zijn overleden). Opmerkelijk is dat hij als beroep slijter en tapper in sterke dranken is en geen dienstbode. |
 Pieter Serné (Sernee) werd geboren op 16 januari 1805 in Haarlem, als zoon van Pieter Sernee en Jannetje Doomon. Hij werd op 20 januari 1805 in de Grote -of Sint Bavokerk in Haarlem gedoopt, met getuigen Johannes van Gasteren en Catriena van Erreweijnen. Pieter Serné is op 25 januari 1883 in Haarlem overleden. Bij zijn huwelijk op 26 november 1828 in Haarlem met Trijntje Molenaar uit Maasluis wordt Pieter 'junior' genoemd. Dit kan worden verklaard, omdat zijn vader ook Pieter Serné heette, of omdat hij een iets oudere tweelingbroer had die ook Pieter heette! Vader Pieter is pas in 1833 overleden, dus beide opties zouden kunnen. Pieter en Trijntje kregen samen 12 kinderen. Pieter was schoenmaker in de eerste jaren van zijn huwelijk. Later werd hij metselaar, en opperman. De laatste jaren van zijn werkzame leven was hij een koorndrager. Pieter en Trijntje hebben jarenlang in de (korte) Wijngaardstraat (wijk 6 nummer 196) gewoond. |
De ouders van Pieter en Pieter
Het gezin van de beide Pieters was bijzonder. Hun vader en moeder waren zeer waarschijnlijk niet getrouwd. De moeder van de Pieters heette Jannetje (Jansje) Domon (Doomon). Jansje Domon was op 16 december 1792 in Haarlem getrouwd met Pieter van Kampen. Samen met Pieter van Kampen had Jansje vier kinderen. Pieter van Kampen is echter rond het jaar 1800 in het Amsterdamse Correctiehuis beland. De reden hiervan is nog onbekend. Pieter van Kampen is op 30 maart 1817 in het Correctiehuis overleden.
Jansje Domon heeft naast haar vier kinderen met Pieter van Kampen en de beide Pieters Serné nog twee zoons gekregen. Hiervan is de vader officieel onbekend. Op 21 december 1810 werd haar zoon Nicolaas Domon in Haarlem geboren. Deze geboorte was voor de invoering van de burgerlijke stand. Nicolaas is echter ook niet gedoopt. Zijn geboortedatum werd pas duidelijk bij het opmaken van een Akte van bekendheid in verband met zijn huwelijk. De tweede zoon heette Hendrik de Mon. Hier werd duidelijk de achternaam verhaspeld. Wellicht heeft de aangeefster (vroedvrouw) op 13 november 1817 de achternaam niet juist doorgegeven. Pieter Serné was de getuige bij de geboorte aangifte van Hendrik. Hij woonde 'toevallig' op hetzelfde adres als Jansje de Mon, de Zoetestraat wijk 5 nummer 591, en was wever van beroep.
Pieter Serné junior is getuige geweest bij de geboorte aangiften en enkele overlijdens aangiften van kinderen van Hendrik de Mon. Hij wordt dan soms als behuwd broeder aangeduid. Pieter is getuige bij de aangifte van het overlijden van de vrouw van Nicolaas Domon in 1869. Nicolaas is daartegenover ook getuige bij de geboorte van kinderen van Pieter junior. De drie (half)broers hadden duidelijk een goed contact. Wat was er aan de hand met de vierde broer? De tweede Pieter Sernee?
Mogelijke verklaring
Op de website van het Meertens Instituut vond ik de volgende mogelijke verklaring. Het was mogelijk dat twee broers met dezelfde voornamen met de toevoegingen 'de oude' (senior) en 'de jonge' (junior) van elkaar werden onderscheiden. Vanwege de strenge vernoemingsregels was het destijds niet ongebruikelijk dat twee zonen dezelfde voornamen kregen, omdat beide grootvaders nu eenmaal die naam hadden. Bij zijn huwelijk met Trijntje Moolenaar werd Pieter Sernee "junior" genoemd. Zie onderstaand detail van de huwelijksakte uit 1828. Dit klopt dus met bovenstaande verklaring.
Detail huwelijksakte Pieter Sernee en Trijntje Moolenaar 1828